DER EIFELSTEIG - DAG 14
Traject: Manderscheid - Liesertal - Abtei Himmerod 18 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Manderscheid - Brunnen Stadtgeschichte voor het Rathaus
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Rathaus Manderscheid aan de Kurfürstenstrasse
Ongeveer 18 km
Bij vertrek uit Manderscheid volgt de Eifelsteig op het eerste traject de klassieke route van het Lieserpfad met allereerst zicht op de Oberburg en Niederburg van Manderscheid. De wandeling gaat langs schuilhutten, die op prachtige uitzichtpunten liggen, en voortdurend moeten we klimmen en dalen langs de hellingen en rotsformaties van het Liesertal in zuidelijke richting door dichte bosgebieden. Waar de Ilgenbach uitstroomt in de Lieser verlaten we het Liesertal en bereiken de hoogvlakte ten noordwesten van Grosslittgen. Door de velden en weilanden en met een laatste afdaling door het bos wandelen we naar de Abtei Himmerod, het eindpunt van dit traject van de Eifelsteig.

ROUTEBESCHRIJVING

Voor deze etappe van de Eifelsteig starten we in het centrum van Manderscheid bij het Rathaus Manderscheid. Hier vinden we de waterpartij die de geschiedenis van Manderscheid uitbeeldt door de ouderwetse dorpsomroeper onder een boom met klimmende en zittende kinderen en waarop de belangrijkste jaartallen en gebeurtenissen staan vermeld. Het Eifelstadje Manderscheid, schilderachtig gelegen op een hoogvlakte tussen de riviertjes de Lieser en de kleine Kyll, is al in de Steentijd bewoond. Stille getuigen zijn een aantal graven met sieraden en gebruiksvoorwerpen uit de IJzertijd, die in de omgeving zijn gevonden. Talrijker zijn de vondsten uit de Romeinse tijd, zoals de vondst van een Romeinse Villa in Manderscheid in 1863 aan de voet van de Mosenberg, maar ook graven, urnen, munten en een tweetal altaren van een Gallo-Romeins heiligdom. Manderscheid wordt voor het eerste in een schenkingsoorkonde van Otto II, Keizer van het Heilige Roomse Rijk, vermeld in 973 en vanaf het midden van 1147 komt het in bezit van de Aartsbisdom Trier. Aartsbisschop van Trier en Kurfürst Balduin von Luxemburg (1285-1354) verleent Manderscheid stadrechten in 1332.


Manderscheid is een vestingstadje met stadsmuren, grachten en drie stadspoorten, dat aanvankelijk onder de invloedsfeer van de Kurfürsten van Trier en de Graven van Manderscheid valt. De beide burchten van Manderscheid, de Oberburg en de Niederburg, symboliseren zo de geschiedenis van dit gebied, dat beheerst wordt door die twee machtsblokken. De Oberburg behoort vanaf 1147 toe aan het Kurfürstentum Trier, de Niederburg en de meeste omliggende Gemeenten zijn afhankelijk van de Graven van Manderscheid, nadat zij door Aartsbisschop van Trier en Kurfürst Balduin von Luxemburg van hun oorspronkelijke Oberburg verdreven zijn. Zo wordt de Niederburg het stamslot van de Graven van Manderscheid. De burgers van Manderscheid zijn dan ijverige, maar arme wevers, die bij een stadsbrand in 1718 alles verliezen. Na de inval van de Franse troepen in 1794 komt het stadje onder Frans heerschappij en het zijn de Fransen, die de twee burchten voor afbraak verkopen. Na de val van Napoleon wordt Manderscheid en het omliggende gebied op het Congres van Wenen in 1815 aan het Koninkrijk Pruisen toegewezen. Sinds 1946 maakt het deel uit van het Bundesland Rheinland-Pfalz.

Vanaf de Kurfürstenstrasse voor het Rathaus Manderscheid wandelen we de Grafenstrasse in. We kunnen nog even de in moderne architectuur opgetrokken Pfarrkirche St. Hubertus of “Lebensbaumkirche” bezoeken, die in 1967 door de uit Trier afkomstige architect Karl Peter Böhr gebouwd is op de plek van de oude hallenkerk waarvan de kerktoren uit 1720 is behouden gebleven. De crypte bestaat uit twee zeshoekige ruimtes, waarin zich in de ene de doopvont bevindt en in de andere zien we de levensboom die reikt tot boven in de kerkruimte en waarop het altaar is geplaatst. Het geheel wordt door een speciale architectonische dakconstructie met leien gedekt die aansluiten bij de aangrenzende huizen. Opvallend in het eenvoudige interieur is het Laat-Gotische Vesperbeeld van rond 1600, dat afkomstig is uit de oude Luziakirche, een bedevaartskerk waar Luzia, de overleden vrouw van Graaf Wilhelm von Manderscheid in 1386 haar laatste rustplaats heeft gekregen. Na de verwoesting van de Luziakirche door de Fransen in 1794 wordt het Mariabeeld naar de Pfarrkirche St. Hubertus overgebracht.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Fritz Gustav August Julius Philipp Rudolf von Wille (1860-1941) - Manderscheid met Oberburg en Niederburg
Door de Grafenstrasse komen we met de bocht naar links langs een grote parkeerplaats. Net voorbij deze plek aan het einde van de bebouwde kom van Manderscheid en in de bocht naar rechts van de L16 richting Niedermanderscheid staat een wegwijzer van de Eifelsteig. We volgen hier de route naar Wittlich en Lieserwanderpfad. Maar het is opletten, want al naar enkel tientallen meters over het asfalt gaat er een smal paadje naar links, dat we in de steile helling boven de L16 moeten volgen. Al meteen hebben we over het Liesertal naar het oosten zicht op de Oberburg en Niederburg. De ruïne van de Oberburg ligt op een afgetopte rotspunt omgeven door een stevige muur waarbinnen de 5 verdiepingen tellende burchttoren ligt. In 1673 wordt de burcht, die dan in bezit is van het Kurfürstentum Trier, door Franse troepen verwoest. De ruïne van de Oberburg is sinds 1921 eigendom van de Gemeente Manderscheid en is vrij toegankelijk. De lager gelegen Niederburg staat op een rots in het Liesertal en wordt door het riviertje de Lieser van drie kanten gescheiden van de Oberburg. Door de ligging in het dal kunnen de Graven van Manderscheid het handelsverkeer controleren en indien nodig blokkeren. Het is een groot complex omgeven door stevige muren, met verschillende terrassen verbonden door trappen, waarop de torens en overige gebouwen staan. Ook deze burcht wordt door de Fransen verwoest. Die ruïne van de Niederburg is sinds 1899 in bezit van de Eifelverein en wordt nog steeds gerestaureerd. We vinden er een sarcofaag uit 1922 als monument en herinnering aan de omgekomen leden van de Eifelverein in WOI.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Manderscheid - Onderweg op het Lieserpfad
We volgen de steile flanken van de diep ingesneden Lieservallei. Door het bos verloopt het bochtige traject langs de Balduinshütte in het Konstantinwäldchen en over de Leo Bönner Allee door een dennenbos met uitzicht op de Oberburg en Niederburg tot we de Pelenzkanzel bereiken. De Schmitthütte laten we links liggen en steeds op dezelfde hoogte de helling volgend komen we aan de Robertskanzel, een schuilhut met opnieuw een weidse blik in het dal van de Lieser. Het rotsachtige wandelpad leidt ons langs bemoste rotspartijen steeds verder in zuidelijke richting langs de Achelsberg, waar we op een bospad uitkomen. De route van de Eifelsteig gaat hier naar rechts licht klimmend. Zo komen we opnieuw bij een schuilhut, de Weifelsjunk Schutzhütte. Vanaf hier gaat de route op en af langs de helling. Zo nu en dan opent zich het dal met drassige weilanden of wordt het de vallei eng en hoog. Dan dalen we al naar het dal van de Lieser, waar een brede onverharde weg ons naar links leidt. Bij de Fallbachbrücke steken we de Lieser over en beginnen naar links met een steile en pittige klim in de helling van de Fallbach.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Liesertal - De Fallbachbrücke
Aangekomen op een brede onverharde bosbouwweg houden we rechts aan tot we bij een picknick plek aankomen op Beilseit, waar we een westelijke richting een prachtig uitzicht hebben op de vallei van de Lieser, die onder ons meanderend haar weg zoekt tussen de heuvelruggen en weiden en waar het riviertje de Kleine Kyll in de Lieser stroomt. Hier gaat de route met een bocht naar links. Verderop houden we rechts aan en dalen dan stapsgewijze in een zijdal af tot we de Lieser weer onder ons zien stromen. Het steile pad is hier voorzien van stevige touwen, die het afdalen een stuk gemakkelijker maken. Het pad is nu eens smal dan weer breder. Zo komen we aan het bord dat ons naar het Mausloch verwijst. Het Mausloch is te bereiken over een smal paadje en ligt iets afzijdig van de route aan de voet van een 70 meter hoge rots, direct aan de Lieser. Het is een 30 meter lange tunnel, die vermoedelijk al ten tijde van de Romeinen is aangelegd om het water van de Lieser naar hoger gelegen weilanden te leiden. Hoe lang deze watertunnel in gebruik is geweest is onbekend. Door het Mausloch bereiken we 600 meter verder weer de gangbare wandelroute. Na enige tijd komen we aan de Karl Kaufman Brücke en steken hier de Lieser over.

© Christiane Rüffer-Lukowicz - Jochen Rüffer
Liesertal - Het Mausloch
Op deze plek ligt net voor de brug op een vooruitspringende heuveltop het onopvallende restant van de in 1870 blootgelegde kleine Biederburg tussen de Etschenbach en de Hammelbach. Wellicht is deze burcht in bezit geweest van de Familie Öfflingen, die in de 14e eeuw in deze steek gewoond hebben. We wandelen opnieuw steil bergop naar de Burgberg met picknick plek, waar we even oostwaarts een mooi uitzicht hebben op het Lieserdal. Vanhier gaat het weer omlaag, steken een bospad over en een beekje tot na enig klimmen en dalen we weer op gelijke hoogte staan met het riviertje de Lieser. Hier stroomt de Ilgenbach in de Lieser. Op dit punt verlaat de route van de Eifelsteig het Lieserpfad naar rechts en verloopt nu pal westwaarts. Het wandelpad baant zich in het begin door het enge dal omhoog en wisselt van oeverzijde. Zo komen we voorbij een Mariakapelletje en een waterpompstation. Na ongeveer een kilometer komen langs een vennetje we op het hoogste punt van het dal van de Ilgenbach en wordt het landschap open en vlakker. De doorgaande weg naar Grosslittgen, de L62, steken we over en vervolgen onze route langs de bosrad tot we na 700 meter opnieuw in het bos komen. Aangekomen op een breed bospad leidt de route van de Eifelsteig ons naar links. Als we het bos achter ons laten komen we op een hoogvlakte met naar het zuidoosten zicht op het dorp Grosslittgen, gelegen tussen weilanden en akkers.

© Christiane Rüffer-Lukowicz - Jochen Rüffer
Grosslittgen - Abtei Himmerod
De route leidt naar links langs een geweldige rustbank, zoals we langs de route van de Eifelsteig vaker tegenkomen, tot we bij een zandweg uitkomen, die we naar rechts inslaan. Even verderop komen we aan het asfalt van de Prümerstrasse. Hier steken we over en nemen het graspad schuin rechts naar voren langs een omheind terrein, dat er desolaat bij ligt en waar ooit het voormalig US watersysteem gevestigd is geweest. Op het asfalt aangekomen wandelen we naar rechts door de velden en weilanden. De verharding gaat over in een onverharde weg en we gaan steeds verder westwaarts. Het voor we het bos bereiken wordt het weggetje omzoomd met fruitbomen. Nog maar een paar honderd meter zijn we verwijderd van de Abtei Himmerod als we het bosgebied betreden. Een laatste bordje Himmerod leidt ons naar links de heuvel af en niet veel later ligt voor ons de Abtei Himmerod, het eindpunt van onze dagetappe van de Eifelsteig.

DAG 15
 Traject: Abtei Himmerod - Burg - Landscheid - Bruch 20 Km

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR.20 Daun - Rund um die Kraterseen
- Wanderkarte Eifelsteig 1:25 000, NR.516 Publicpress

GIDSEN:

- Eifelsteig Wanderführer, Christiane Rüffer-Lukowicz, Jochen Rüffer, ISBN 978-3-761622-094
- EifelSteig Schöneres Wandern Pocket, Ulrike Pollert, Wolfgang Todt, ISBN 978-3-934342-286



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 05-11-2011 door C.P.J. Aerssens